ODKRYJ BIAŁORUŚ W KILKA DNI
ABY SYTUACJA W TYM KRAJU JAK NAJSZYBCIEJ SPOWODOWAŁA, ŻE LUDZIE BĘDĄ CIESZYĆ SIĘ Z UROKU BIAŁORUSI. NIECH CZASY DYKTATURY I WOJNY BĘDĄ TYLKO ZŁYM WSPOMNIENIEM.
Białoruś – nasz wschodni sąsiad, z którym dzielimy przepiękną Puszczę Białowieską. Zachwyca architekturą oraz sztuką sakralną. Nie brakuje w tym kraju malowniczych, naturalnych przestrzeni, a w miastach tętniących życiem restauracji i pubów. Największe miasta Białorusi to Mińsk, Homel, Mohylew, Witebsk, Grodno i Brześć. Jednak prawdziwa Białoruś i jej piękno jest na prowincji – malowane chatki, proste życie tutejszych ludzi, brak pośpiechu – to prawdziwe kresy Europy…
Duże państwo śródlądowe, bez gór i morza, ale z wieloma rzekami. Walutą tu jest rubel białoruski, a językami urzędowymi – białoruski i rosyjski. Ludzie są przyjaźni, bliscy nam kulturowo, skromni i gościnni. Religią dominującą jest prawosławie (ok 80%), ale też sporo tu katolików.
Najwyższa górka ma 346 metrów wysokości, leży 30 km na południowy wschód od Mińska, kiedyś była miejscem kultu pogańskiego (Święta Góra), a komuniści przemianowali jej nazwę na obecnie funkcjonującą, czyli Dzierżyńska Góra.
Polacy na Białorusi
Białoruś dzieli się na miasto Mińsk i 7 obwodów, z których najbliżej Polski jest grodzieński i brzeski. Polaków najwięcej mieszka w okręgu grodzieńskim (ok. 300 tys osób narodowości polskiej). Całkowitą liczbę Polaków na Białorusi szacuje się na około milion i jest to druga mniejszość narodowa w tym kraju (po Rosjanach). W okręgu grodzieńskim, w Szczuczynie Polacy stanowią połowę mieszkańców. W Grodnie stanowią ok 25 % mieszkańców miasta, w mieście Lida 40%, a w Woronowie 13 km za polską granicą aż 82 %. Są to więc bardzo “polskie” miasta.
Czy warto pojechać autem?
Proponujemy kilkudniową (3-7 dni, w zależności od miejsca startu w Polsce) wycieczkę, podczas której można zobaczyć prawdziwe perełki Białorusi. Sieć dróg krajowych w tym państwie jest stosunkowo dobra, a więc podróż samochodem powinna być przyjemna. Widoki z oknem z całą pewnością będą umilały jazdę 🙂 Pejzaże i historia Białorusi to okazja do refleksji różnego typu.
Plan trasy – propozycja 🙂
Trasa: Brześć – Kobryń – Bereza Kartuska – Pińsk – Motol – Baranowicze – Nieśwież – Mir – Nowogródek – Mińsk – (opcjonalnie: zamek w Krewie i Witebsk) – Żyrowice – Bohatyrowicze – Korczyn – Grodno
W zależności od tego, w której części Polski mieszkamy dojazd do pierwszego zaplanowanego punktu w Białorusi tj. miasta Brześć może zająć: Szczecin 9 h, Kraków około 6 h, Wrocław, Poznań, Gdańsk około 7 h, Łódź około 5 h, Warszawa i Białystok około 3 h.
Po przekroczeniu granicy należy przesunąć zegarek o 1 godz. do przodu.
Brześć: królewskie miasto nad Bugiem – tu do zobaczenia jest słynna Twierdza Brzeska i katedra rzymsko – katolicka z słynnym obrazem Matki Boskiej Brzeskiej.
Kobryń to 50-tysięczne miasto na trasie z Warszawy do Moskwy. Zobaczymy tu takie zabytki jak drewniana cerkiew z XIX w., grób rodzinny Mickiewiczów, mogiła nieznanego żołnierza.
Bereza Kartuska to 30-tysięczne miasto nad rzeką Jasiołdą. Był tu obóz odosobnienia prowadzony w latach 1934-39 przez władze polskie (Sanację), przetrzymywano tu głównie więźniów politycznych. Zobaczymy tu też ruiny klasztoru kartuzów.
Pińsk to miasto i port nad Piną, przy ujściu do Prypeci. 140-tysięczne miasto królewskie, w którym zobaczymy słynne seminarium duchowne, kościół jezuitów z XVII wieku, katedra w Pińsku (dawny kościół franciszkanów), monaster Św. Barbary, plac Butrymowiczów. Łatwo tu znaleźć nocleg (hotel, pensjonat, apartament, kwatera prywatna – według uznania). Możemy tu zobaczyć dom Ryszard Kapuścińskiego, który został stąd wysiedlony w 1940 roku i opisywał Pińsk w książce “Imperium”. Polecamy tu rejs statkiem po Pinie i Prypeci.
Motol to małe miasteczko zdegradowane do rangi wsi – zwane agromiasteczkiem – mieści się tu Muzeum Polesia Białoruskiego.
Baranowicze. Zobaczymy tu architekturę socrealistyczną, cerkiew prawosławną “Pokrowy” z przepiękną mozaiką przewiezioną do Baranowicz z warszawskiej cerkwi niegdyś znajdującej się na dawnym Placu Saskim.
Nieśwież – tu koniecznie zobaczmy piękny zamek Radziwiłów w Nieświeżu, a także zachwycający wnętrzem kościół p.w. Bożego Ciała fundacji ks. Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła “Sierotki”. Warto zobaczyć też takie zabytki jak Brama Słucka i ratusz.
Mir – w tej małej osadzie zobaczmy koniecznie mirski zespół zamkowo – parkowy z zamkiem (był inspiracją dla Mickiewicza na pierwowzór zamku Horeszków z “Pana Tadeusza”). Od 1994 r. znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.
Nowogródek (pierwsza stolica Wielkiego księstwa Litewskiego) – tu oczywiście ważnym punktem jest dom Adama Mickiewicza. Ciekawym punktem jest góra zamkowa z ruinami zamku. Można zobaczyć też kościół p.w. Archanioła Michała, kopiec Mickiewicza i kościół farny w którym ochrzczony był A. Mickiewicz, cerkiew Borytsa i Gleba.
Jezioro Świteź ( znane z wielu ballad)
– czas na chwilę relaksu w towarzystwie natury
Mińsk – stolica Białorusi, położona nad rzeką Świsłoczą, tu wymienimy zabytki: Trojeckie Przedmieście (Wyspa Łez), kościoły, m.in. Piora i Pawła, katedra prawosławna z obrazem Matki Boskiej Mińskiej, Ratusz, katedra rzymskokatolicka, Plac Październikowy z Pałacem Republiki, pałac prezydencki, Plac Niezależności z “Czerwonym kościołem”.
Nocleg proponujemy w Mińsku lub powrót do Baranowicz.
Zamek w Krewie. Zbaczając z trasy, można też wybrać się zobaczyć ruiny Zamku w Krewie (ponad godzina drogi w jedną stronę), miejscu słynnej unii polsko-litewskiej. Dla dzieci to miejsce to niesamowita lekcja historii o chrystianizacji Litwy i najświetniejszych czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Witebsk. Ci, którzy mają czas i chęć, mogą wybrać się do Witebska (ok 3 godz w jedną stronę samochodem z Mińska). To miasto – twierdza należące do I Rzeczypospolitej. Zabytki to Pałac Gubernatora, ratusz, liczne piękne cerkwie i sobory. Ludzie związani z tym miastem to m.in. Marc Chagall czy Franciszek Dionizy Kniaźnin. Niestety Witebsk jest daleko – ale jeśli tylko mamy czas i możliwości, warto się tam pojawić.
Słonim:
– Kościół katolicki św. Andrzeja
– Kościół Bernardynek pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
Żyrowice:
-Monaster Zaśnięcia Matki Bożej
Bohatyrowicze:
– wioska znana z powieści “Nad Niemnem”, zachęcamy do krótkiego spaceru polną drogą do legendarnego grobu Jana i Cecylii
Korczyn:
– mogiła powstańcza
Grodno:
– plac im. Stefana Batorego z kościołem katedralnym,
– Nowy i Stary Zamek,
– Dom Elizy Orzeszkowej,
– cmentarz rzymskokatolicki
– mogiła E. Orzeszkowej
Wizy
Ze względu na wizę – podróż najlepiej zaplanować minimum 3-4 miesiące wcześniej. Jednak można ją uzyskać też w trybie ekspresowym w 1-7 dni. Formularz wniosku należy wypełnić na stronie internetowej Ambasady Białorusi i wydrukować. Jest potrzebne zdjęcie paszportowe – powinno mieć wymiary 35 x 45 mm, na jednolitym jasnym tle, na wprost, wyraźne, bez odcieni i przebarwień, 70-80% zdjęcia w układzie pionowym powinna zajmować twarz, aktualne.
Do wyjazdu na Białoruś jest konieczny paszport, ważny minimum 3 miesiące od końca ważności wizy. Szczegóły zawsze musimy doczytać na stronie ambasady.
Wnosimy opłatę konsularną (ok 50 euro) za rozpatrzenie wniosku wizowego – dokonuje się jej na podstawie pokwitowania wystawionego przez urząd konsularny w Warszawie. Płatność dokonuje się w dniu złożenia wniosku wizowego w wysokości, ustawionej zgodnie z aktualną taryfą opłat konsularnych.
Należy posiadać ubezpieczenie zdrowotne ważne na Białorusi.
Jeżeli wnioskodawca jest osobą niepełnoletnią wymagane są kopie stron paszportów rodziców, zawierające dane osobiste ze zdjęciem. Dzieci do lat 14 nie muszą płacić za wizę – ale aktualne przepisy zawsze należy doczytać na stronie ambasady.
Co zjemy na Białorusi?
Kuchnia białoruska jest oparta na tutejszych produktach, uważana za dość tłustą i ciężkostrawną, ale za to pyszną i sycącą 🙂 Warzywa bulwiaste (zwłaszcza buraki), grzyby, kwaśny chleb mączny, kapusta i wieprzowina – to podstawa kuchni rozgrzewającej w każdą pogodę. Kołduny, zrazy, placki ziemniaczane to klimaty Białorusi. Krupnik, żur, barszcz, chłodnik – te zupy dobrze znane Polakom zjemy też na Białorusi. Dodatki to cebula, czosnek, pietruszka i koperek. Do picia kwas chlebowy lub sok z brzozy. Jeśli jesteś Polakiem z Podlasia, to kuchnia ta będzie Ci bliska.
Przewodniki
Białoruś to bardzo ciekawy kierunek turystyczny. Nie spotkamy tutaj dzikich tłumów turystów, a zobaczyć możemy naprawdę wiele interesujących miejsc. Dodatkowo znaleźć w tym państwie możemy wiele śladów Polski – na ten temat powstał przewodnik ,, Polskie ślady na Białorusi” autorstwa Magdaleny oraz Mirosława Osip-Pokrywka. Wszystkich zainteresowanych podróżą do tego kraju zachęcamy do lektury 😉
Informacje dodatkowe o wizach:
Jest możliwość dostania się na Białoruś bez wizy – tylko przez przejście graniczne Lotnisko Mińsk, na okres 5 dni, z zapewnieniem gotówki na każdy dzień pobytu.
Jest możliwy też ruch bezwizowy w turystyczno-rekreacyjnym parku “Kanał Augustowski” (do 5 dni). Bezwizowo można przekroczyć granicę państwową Białorusi z Polską w przejściach granicznych Lesnaja (Rudawka), Bruzgi (KuźnicaBiałostocka). Jednak ruch bezwizowy dotyczy tylko zwiedzania na tym małym obszarze przygranicznym lub poprzez samolot i Mińsk. Ponieważ jednak zwiedzenie Białorusi samochodem w ten sposób nie jest możliwe, zatem zakup wizy jest konieczny, by zrealizować plan wycieczki zawarty w naszym programie.
Ważne informacje drogowe:
Białoruś to kraj w porównaniu do Polski dość biedny, ze skostniałą strukturą władzy komunistycznej, a więc należy przygotować się na sytuacje kradzieży (w mało uczęszczanych miejscach zdarzają się włamania do samochodów), na kontrole milicji (na każdym kroku w miastach). Nazwa drogowej milicji to GAI i oczywiście milicja zawsze ma rację. Należy w aucie mieć apteczkę, trójkąt i koło zapasowe. Należy mieć ważny przegląd techniczny i zieloną kartę (ubezpieczenie). Normą jest niestety zostawienie nieoświetlonych pojazdów na drodze lub jazda w nocy bez świateł. Niektóre drogi są płatne dla obcokrajowców i wtedy przy wjeździe na nie wypożycza się odpłatnie urządzenie pomiarowe (system podobny do polskiego ViaToll). W miastach ograniczenie prędkości jest do 60 km/h, a poza miastami do 90 km/h, na autostradach 120 km/h. Na pocieszenie – benzyna jest tańsza, niż w Polsce.
Informacje o zwiedzaniu:
Do świątyń prawosławnych należy wchodzić w odpowiednim stroju. Kobiety – spódnica zakrywająca kolana, zakryty dekolt, ramiona i chusta na głowie. Mężczyźni musza mieć długie spodnie.
W Polsce – przy granicy z Białorusią
Co zobaczyć jadąc na Białoruś lub z niej wracając?
Na pewno Górę Garbarkę – historyczne miejsce prawosławnych pielgrzymek z klasztorem Św. Marty i Marii. Z Warszawy tu jedziemy autem 2,5 godz., a z Białegostoku 1,5 godz., z Białowieży 1 godzinę.
Drugim miejscem wartym zobaczenia przy granicy, po stronie polskiej, jest Kanał Augustowski – koniecznie warto tu poświęcić choć jeden dzień na spływ kajakiem.
Jeśli ktoś nie był jeszcze w Białowieskim Parku Narodowym – koniecznie trzeba zobaczyć Białowieżę, zagrodę żubrów i ścieżki przyrodnicze.
Biebrzański Park Narodowy też mieści się niedaleko granicy polsko – białoruskiej.